بر این اساس، اگر چه قرآن کریم، با صراحت به معضلاتی که در جهان کنونی برای یک انسان مؤمن وجود دارد، نپرداخته است; اما با شناخت اجمالی از قرآن میتوان این معضلات را از لابلای کلیات و سنتهای قرآنی به دست آورد.

مهم آن است که یک انسان دیندار و مؤمن معتقد شود، هر معضلی با هر شدت و سختی که باشد، یک سنت الهی است. قرآن کریم، میفرماید: "أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُواْ الْجَنَّةَ وَلَمَّا یَأْتِکُم مَّثَلُ الَّذِینَ خَلَوْاْ مِن قَبْلِکُم مَّسَّتْهُمُ الْبَأْسَآءُ وَالضَّرَّآءُ وَزُلْزِلُواْ حَتَّیَ یَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِینَ ءَامَنُواْ مَعَهُو مَتَیَ نَصْرُ اللَّهِ أَلاَ َّ إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِیبٌ ;(بقره،214) آیا گمان کردید داخل بهشت میشوید، بدون این که حوادثی هم چون حوادث گذشتگان به شما برسد، همانهایی که گرفتاریها و ناراحتیها به آنان رسید، و آن چنان ناراحت شدند، که پیامبر و افرادی که ایمان آورده بودند، گفتند: پس یاری خدا کجا است، آگاه باشید یاری خدا نزدیک است."

آیة فوق، در واقع به یک سنت واقعی و روش همیشگی خداوند اشاره میکند، که همة مؤمنان میبایست در راه ایمان و پیش برد آن به استقبال مشکلات، معضلات و ناراحتیها بشتابند، و فداکاری کنند. در حقیقت این مشکلات، آزمایشی است که ایمان واقعی را از غیر واقعی آشکار میسازد; و به این حقیقت نیز تصریح دارد که این آزمایشها و معضلات یک قانون عمومی است; و به همین دلیل در امتهای پیشین نیز وجود داشته است.

در جای دیگر میفرماید: "لَتُبْلَوُنَّ فِیَّ أَمْوَ َلِکُمْ وَأَنفُسِکُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَـَبَ مِن قَبْلِکُمْ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُوَّاْ أَذیًکَثِیرًا وَإِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَ َلِکَ مِنْ عَزْمِ الاْ ئُمُورِ ;(آل عمران،186) به طور مسلم در اموال و نفوس خود آزمایش میشوید و از آنها که پیش از شما کتاب (آسمانی) داده شدند (یعنی یهود و هم چنین) از آنها که راه شرک پیش گرفتند سخنان آزار دهنده فراوان خواهید شنید، و اگر استقامت کنید و تقوا پیشه سازید (شایستهتر است;) زیرا، اینها از کارهای محکم و قابل اطمینان است."

علاوه بر مطالب فوق، آنچه باز به طور کلی دربارة معضلاتی که همواره در پیش روی یک انسان دیندار و متدین وجود دارد همان موانعی است که برای همة مؤمنان و در همة زمانها وجود دارد;

موانعی که در واقع معضل اصلی مؤمن است، دو گونه است: 1. موانع درونی، مانند: هوای نفس، آمال و آرزوهای مذموم، غلبة قوای حیوانی و شهوانی بر قوای عاقله و... 2. موانع بیرونی، مانند: وسوسههای بسیار خطرناک شیطان، توطئهها و شیطنتهای شیاطین انسان نما مانند: کفار، منافقان، استکبار جهان و...

(ر.ک: تفسیر نمونه، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران، ج 4، ص 363ـ371، دارالکتب الاسلامیه; همان، ج 11، ص 189ـ195; همان، ج 19، ص 343ـ345; ج 2، ص 61ـ62; ج 3، ص 203ـ205.)